System nawadniania ogrodu to inwestycja, która znacząco ułatwia pielęgnację roślin i pozwala cieszyć się zieloną przestrzenią przez cały sezon. Jednakże, aby system ten służył nam przez wiele lat, niezbędne jest jego odpowiednie zabezpieczenie na zimę. Zaniedbanie tego etapu może prowadzić do poważnych uszkodzeń, których naprawa wiąże się z kosztami i utratą czasu. Mrozy i niskie temperatury stanowią największe zagrożenie dla elementów systemu, dlatego kluczowe jest ich odpowiednie przygotowanie.
Dlaczego zabezpieczenie systemu nawadniania jest tak ważne?
Głównym powodem, dla którego ochrona systemu nawadniania przed zimą jest absolutnie konieczna, jest zamarzanie wody. Woda pozostawiona w rurach, złączkach, zaworach czy głowicach zraszaczy po zamarznięciu zwiększa swoją objętość. Ten proces powoduje ogromne naprężenia, które mogą prowadzić do pękania materiałów. Najbardziej narażone są elementy wykonane z tworzyw sztucznych, ale również metalowe części mogą ulec deformacji. Uszkodzenia te mogą być trudne do zlokalizowania i naprawy, a w skrajnych przypadkach wymagają wymiany całych sekcji instalacji. Zapobieganie tym problemom jest znacznie prostsze i tańsze niż późniejsze naprawy.
Odpowietrzanie systemu – kluczowy etap przygotowań
Pierwszym i najważniejszym krokiem w przygotowaniu systemu nawadniania na zimę jest odpowietrzanie. Celem jest całkowite usunięcie wody z całej instalacji. Istnieje kilka metod, w zależności od budowy systemu i dostępnego sprzętu. Najczęściej stosowaną i najskuteczniejszą metodą jest wydmuchanie wody sprężonym powietrzem. Do tego celu potrzebny jest kompresor. Proces ten należy przeprowadzać etapami, sekcja po sekcji, aby mieć pewność, że powietrze dotrze do wszystkich zakamarków. Należy pamiętać o podłączeniu kompresora do punktu odwadniającego lub bezpośrednio do głównego zaworu systemu. Ciśnienie powietrza powinno być odpowiednio dobrane – zbyt wysokie może uszkodzić delikatne elementy.
Jak prawidłowo przeprowadzić odpowietrzanie?
Proces odpowietrzania instalacji nawadniającej należy rozpocząć od najbardziej oddalonych od źródła wody punktów. Należy stopniowo otwierać zawory i pozwalać sprężonemu powietrzu wypychać wodę. Kluczowe jest obserwowanie, czy z otwartych zraszaczy lub punktów spustowych wydobywa się tylko powietrze, a nie woda. Po zakończeniu pracy z jedną sekcją, należy zamknąć jej zawór i przejść do kolejnej. Pamiętajmy, aby usunięcie wody z systemu nawadniania było dokładne.
Usuwanie elementów podlegających uszkodzeniu
Po odpowietrzeniu systemu nawadniania, należy zdemontować elementy, które są szczególnie narażone na uszkodzenia mrozowe. Dotyczy to przede wszystkim głowic zraszaczy. Choć wiele nowoczesnych zraszaczy posiada wbudowane zawory zwrotne, które mają zapobiegać cofaniu się wody, najlepszym zabezpieczeniem jest ich demontaż. Wkręcenie zraszaczy do przyłączy pozwala na łatwe ich odłączenie. Należy je przechowywać w suchym i bezpiecznym miejscu, z dala od mrozu. Podobnie postępujemy z zaworami elektromagnetycznymi, które również warto odłączyć od zasilania i zabezpieczyć przed wilgocią.
Odwadnianie i zabezpieczanie studzienek i pomp
Jeśli nasz system nawadniania posiada studzienkę z zaworami lub pompę, również one wymagają szczególnej uwagi. Z studzienki należy usunąć wszelką zgromadzoną wodę. Jeśli pompa jest zanurzeniowa, zazwyczaj jest ona zaprojektowana tak, aby pracować w wodzie, jednak w przypadku zagrożenia zamarznięciem całego zbiornika, może być konieczne jej wyjęcie i przechowywanie w ciepłym pomieszczeniu. Warto również odłączyć pompę od zasilania i zabezpieczyć przewody elektryczne.
Zabezpieczenie rur i złączek przed mrozem
Choć odpowietrzenie jest kluczowe, w niektórych przypadkach warto dodatkowo zabezpieczyć rury systemu nawadniania. Jeśli instalacja biegnie płytko pod ziemią, a szczególnie jeśli jest to system nadziemny, można rozważyć izolację rur. Można do tego celu wykorzystać specjalne pianki izolacyjne lub otuliny. Należy również upewnić się, że wszystkie złączki i kolanka są szczelne i nie ma w nich uwięzionej wody. Warto sprawdzić, czy w systemie nie ma punktów, w których woda mogłaby się gromadzić.
Ostatnie kroki i przegląd przed zimą
Po wykonaniu wszystkich powyższych czynności, warto jeszcze raz przejrzeć cały system. Upewnijmy się, że wszystkie zawory są zamknięte, a punkty spustowe otwarte, aby umożliwić ewentualne ściekanie pozostałości wody. Kontrola stanu technicznego systemu przed zimą to również dobry moment na wyłapanie ewentualnych drobnych usterek, które mogły umknąć podczas sezonu. Pamiętajmy, że dobrze zabezpieczony system nawadniania to gwarancja jego długiej żywotności i bezproblemowego działania w kolejnym sezonie.
